Wij kennen de specerij nootmuskaat vooral in geraspte vorm als subtiele smaakmaker van verse sperzieboontjes of bloemkool. Maar nootmuskaat heeft bijzondere eigenschappen die veel minder bekend zijn.
Na het lezen van dit artikel begrijp je waarom de levensmiddelenindustrie liever nootmuskaatolie gebruikt in plaats van poeder, en weet je waarom je nooit grote hoeveelheden nootmuskaat moet nuttigen.
Wat is nootmuskaat?
Nootmuskaat is een zaad, afkomstig van de muskaatboom (Myristica fragrans). De muskaatboom is een groenblijvende boom met geurende bladeren en zeer kleine lichtgele bloemen. Hij kan ongeveer tien meter hoog worden.
De muskaatnoot is ovaal van vorm en is ongeveer twee en een halve centimeter lang. Als je de vrucht openbreekt, zie je dat de harde noot is omgeven met een rode, lintachtige zaadrok: de foelie. De muskaatnootboom kwam vroeger alleen op het eiland Banda, op de Molukken, voor. Inmiddels wordt de boom geteeld in veel regenrijke tropische kustgebieden, zoals bijvoorbeeld Maleisië.
De muskaatnoot is een bolletje met een zwarte pit. Om die kern zit een soort rood netje, foelie genaamd, dat bij het drogen oranje kleurt. De pit smaakt en ruikt heerlijk kruidig. De foelie is iets zachter van smaak en mag, in tegenstelling tot nootmuskaat, wel in gerechten worden meegekookt.
Geschiedenis
De Portugezen begonnen een bloeiende handel in de specerij. Op deze manier kwam het harde bolletje in de Europese keukens terecht. Later namen de handige jongens van de VOC de handel over en werd nootmuskaat populair in de keukens van de bovenlaag van de Nederlanders.
Langzamerhand verloor nootmuskaat, net als veel andere specerijen zoals gember en kurkuma, zijn bijzondere, kostbare status en werd het een algemeen gebruikt specerij.
Waardevolle stoffen
Nootmuskaat bevat mineralen zoals calcium, kalium, ijzer en magnesium. Er zitten ook stoffen in die de waarneming en psyche beïnvloeden, waaronder de stof myristicine. Dat is een sterk hallucinogeen. Zolang je niet meer dan 5 gram nootmuskaat gebruikt, merk je daar echter niets van.
Voor de zekerheid kan je onder de 4 gram blijven, maar ook dat is een hoeveelheid die je bij normaal gebruik niet gauw zult bereiken.
Een theelepeltje gemalen nootmuskaat bevat 12 calorieën, 1 gram koolhydraten, 4 milligram calcium en magnesium, en 8 milligram kalium (dat een rol speelt bij de spierspanning en hartslag). Ook bevat het 5 milligram fosfor, dat van belang is voor een goede koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling [1].
Nootmuskaatolie wordt volop gebruikt in de levensmiddelenindustrie. De olie behoudt langer de typerende smaak en is makkelijker te doseren. Er is nog een derde reden dat de voedingsindustrie de voorkeur geeft aan het gebruik van olie. In het tropisch gebied kan de nootmuskaatboom worden aangetast door een schimmel die de stof aflatoxine produceert. Geperste olie bevat deze stof niet.
Voordelen van nootmuskaat
1. Kan bescherming bieden tegen kanker
Tumorweefsel heeft een afwijkend metabolisme in vergelijking met gezond weefsel. De Duitse biochemicus Otto Warburg ontdekte zo’n 90 jaar geleden dat tumorcellen beduidend meer glucose in lactaat (de zuurrest van melkzuur) omzetten dan gezond weefsel. Dit fenomeen wordt het Warburg-effect genoemd.
Dit effect is de meest eenduidige eigenschap van de meeste vormen van kanker. Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat het extract van de muskaatnoot dit proces onderdrukt, en dat het dus een rol speelt bij het onderdrukken van tumoren [2].
Natuurlijk is zo’n onderzoek niet te vergelijken met het consumeren van wat geraspte nootmuskaat op je groenten. Maar wellicht zijn we er nog lang niet achter hoe ons ingenieuze lichaam toch manieren weet te vinden om waardevolle stoffen uit deze specerij te halen.
Ook uit een ander onderzoek blijkt dat nootmuskaatextract een rol zou kunnen spelen in de preventie en behandeling van kanker als gevolg van genetische mutaties [3]. Al met al een hele goede reden om dit tropische bolletje wel te gebruiken.
2. Antibacteriële werking
Nootmuskaat speelt een belangrijke rol in het doden van ziekteverwekkers in het mond- en keelgebied, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek aan de universiteit van Kuyala Lumpur, Maleisië.
Nootmuskaatextract heeft een sterke antibacteriële werking en kan daardoor cariës en tandplak helpen voorkomen. Mensen die een kaakoperatie hebben ondergaan of hun verstandskiezen hebben laten trekken, doen er goed aan om te spoelen met water waarin gemalen nootmuskaat is opgelost. Dit werkt preventief tegen ontstekingscomplicaties [5].
3. Nootmuskaat als pijnstiller
In de aromatherapie en de volksgeneeskunde wordt nootmuskaatolie (gecombineerd met andere natuurmiddelen) gebruikt tegen spierpijn, reumatische pijn en jicht. Wanneer de pijnlijke plekken met deze olie worden gemasseerd, zou dit verlichting kunnen geven. Harde bewijzen ontbreken tot nu toe.
Een onlangs gepubliceerde studie toont aan dat bepaalde stoffen in het extract van nootmuskaat inwerken op ons eigen pijnonderdrukkende systeem en de pijnklachten doen verminderen [6].
4. Nootmuskaat werkt mee aan een betere spijsvertering
Een slechte spijsvertering, diarree of winderigheid; het zijn zaken waar we allemaal wel eens last van hebben. Zeker als je je voedingspatroon verandert, reageert het lichaam soms anders dan je gewend bent. Wanneer je niet direct naar de zelfmedicatiemiddelen wilt grijpen, kan nootmuskaat uitkomst bieden. Het is een oud huismiddel, maar wel heel effectief: eet een half theelepeltje gemalen nootmuskaat als je diarree hebt en je zult snel minder last hebben.
5. Nootmuskaat tegen depressie
Wist je dat er onderzoek is gedaan naar hoe nootmuskaat kan worden ingezet tegen depressies? Wetenschappers ontdekten dat het extract van nootmuskaat een antidepressivum-achtig effect geeft bij onderzoek op proefdieren [7]. Door interactie met diverse hormonale systemen schijnen er antidepressivum-achtige effecten te ontstaan. Een en ander vergt natuurlijk nog meer onderzoek, maar het geeft wel aan dat nootmuskaat meer in zich heeft dan je op het eerste gezicht zou vermoeden.
6. Liefdeslust opwekker
In de traditionele Chinese geneeskunde wordt nootmuskaat als een natuurlijk afrodisiacum gebruikt, zowel voor mannen als vrouwen.
Bijwerkingen van nootmuskaat
Nootmuskaat kan hallucinaties en misselijkheid veroorzaken bij inname van meer dan vijf gram van deze specerij. Dat moet je dus ook zeker niet doen. Bij normaal gebruik in gerechten kan nootmuskaat geen schade aanrichten.
Hoe gebruik je nootmuskaat?
De kern is heel lang houdbaar. De smaak en geur van gemalen nootmuskaat (uit een potje) verdwijnt sneller dan die van een hele muskaatnoot. Koop om deze reden hele nootmuskaat. Het is daarbij ook veel lekkerder en leuker om zelf nootmuskaat over je gerechten te raspen. Foelie kun je in een vijzel of koffiemolen vermalen, maar kan ook in zijn geheel in een gerecht meesudderen.
Conclusie
Nootmuskaat is een oud en bekend specerij dat in zowel zoete als hartige gerechten wordt gebruikt. De specerij wordt over de hele wereld genuttigd en kent meerdere gezondheidsvoordelen. De krachtige noot ondersteunt onder andere je spijsvertering en helpt je lichaam om optimaal te functioneren.
Het bericht Nootmuskaat – Ontdek alle voordelen van deze gezonde smaakmaker verscheen eerst op Puur Figuur.